Il-bliet portwarji storikament kienu element essenzjali tas-soċjetà u l-ekonomija Ewropea. Minkejja t-tkabbir ġenerali fit-trasport marittimu, ħafna bliet portwarji Ewropej qed jesperjenzaw ir-rilokazzjoni ta’ attivitajiet relatati mal-portijiet minn żoni ċentrali għal postijiet oħra. It-telf ta’ din l-attività ekonomika qed iħalli d-deterjorament taż-żoni tal-bliet interni. Illum is-siti abbandunati tax-xatt huma ta’ valur strateġiku iżda l-iżvilupp tagħhom jista’ jkun limitat ħafna mill-ispejjeż tat-trattament tad-dekontaminazzjoni, il-frammentazzjoni tal-plotts u s-sjieda kumplessa tal-art. L-isfida tar-riġenerazzjoni tal-bliet portwarji kienet suġġett ta’ dibattitu f’diversi sessjonijiet ta’ ħidma tal-Kumitat tar-Reġjuni f’dawn l-aħħar snin u s-suġġett ta’ mill-inqas żewġ briefings ta’ politika lill-Parlament Ewropew f’Novembru 2016 u Mejju 2017. Il-globalizzazzjoni toffri opportunità għall-bliet portwarji biex jużaw dawn il-postijiet industrijali antiki qrib il-baħar biex jagħtu ħajja ġdida lill-ekonomija tagħhom, isaħħu l-ġibda manjetika tagħhom, isiru ċentri ta’ innovazzjoni u jaġixxu bħala eżempji ewlenin ta’ ppjanar urban sostenibbli, filwaqt li jiżguraw il-kompetittività fit-tul tagħhom bħala muturi ekonomiċi fi ħdan l-UE (il-Parlament Ewropew, Mejju 2017). Bil-kapaċità li jindirizzaw xi wħud mir-restrizzjonijiet, il-bliet portwarji huma idealment f’pożizzjoni li jaġixxu bħala xempju ta’ urbanizzazzjoni sostenibbli [1], li jindirizzaw l-isfidi tal-iżvilupp globali assoċjati maż-żieda fl-urbanizzazzjoni (70 % tal-popolazzjoni globali se tkun urbana sal-2050). Bliet iżgħar b’ekonomija b’saħħitha u kwalità ta’ ħajja għolja ħafna drabi huma l-post tal-għażla għall-millennials madwar l-Ewropa. Ir-riġenerazzjoni sostenibbli tal-bliet portwarji tista’ tixpruna t-tkabbir tal-UE fl-ekonomija moderna filwaqt li twitti t-triq għall-għajxien urban. L-analiżi mmirata tal-ENSURE se titgħallem minn bliet portwarji li kellhom suċċess fir-riġenerazzjoni taż-żoni portwarji preċedenti tagħhom u se tgħin biex jiġi definit aħjar il-kontribut li bliet portwarji iżgħar riġenerati jistgħu jagħtu għas-saħħa soċjoekonomika kollettiva tal-UE. Din l-attività se tirriżulta f’repożitorju unifikat tal-elementi abilitanti kritiċi tat-trasformazzjoni u l-iżvilupp fi ħdan bliet portwarji Ewropej iżgħar iffukati fuq il-finanzjament, l-għarfien, ir-regolamentazzjoni, l-involviment taċ-ċittadini, il-governanza u katalisti oħra. Se tibni l-bażi ta’ evidenza għat-tfassil tal-politika biex tappoġġa l-iżvilupp mill-ġdid taż-żoni tal-bliet portwarji madwar l-Ewropa. M’hemm l-ebda daqs wieħed tajjeb għal kulħadd iżda b’repożitorju unifikat, il-bliet jistgħu aktar faċilment jiddeterminaw is-soluzzjoni tagħhom stess. Jista’ jkun hemm ukoll opportunitajiet biex tiġi żviluppata massa kritika bejn bliet iżgħar permezz ta’ kollaborazzjoni f’ċerti oqsma. L-analiżi mmirata tal-ENSURE għandha tiffoka fuq erba’ bliet żgħar u medji li jirriflettu d-diversità territorjali tal-Ewropa iżda jikkondividu l-istess sfidi u opportunitajiet ta’ implimentazzjoni ta’ viżjoni għar-riġenerazzjoni tal-belt portwarja tagħhom. L-awtoritajiet tal-belt ta’ Cork, Aalborg, Catania u Brest jiffaċċjaw sfidi kbar fl-iżgurar tar-riġenerazzjoni u l-integrazzjoni mill-ġdid ta’ żoni tal-port qodma lura fid-DNA tal-belt. L-isfidi jinkludu t-tħejjija ta’ strateġiji ta’ ppjanar; il-bini tar-riżorsi tal-persunal u tal-kapaċità (Cork) tal-persunal biex iwassal il-bidla; sjieda ta’ art (Cork); l-iżblukkar tal-investiment meħtieġ (Cork, Aalborg); il-koordinazzjoni ta’ diversi partijiet ikkonċernati (kollha); fejn isir il-post (kollha); l-użu mill-ġdid tal-assi ta’ patrimonju mibni (Brest); u l-ħolqien ta’ mudelli ta’ governanza effettivi (Brest, Aalborg).